El parmak uçlarında bulunan deri soyulabilir veya çatlayabilir, bu durum hem endişe verici hem de rahatsız edici olabilmektedir. Parmak uçlarındaki derinin soyulması sıklıkla görülen bir durumdur, çünkü deri soyulması görülen vakaların çoğu eller, ayaklar veya dudaklarda görülmektedir.
Deri soyulması genellikle ciddi bir problem olmamakla beraber, çeşitli tıbbi rahatsızlıklarla da ilişkilendirilebilir, bu nedenle hızlı teşhis edilmesi önemlidir.
El parmak uçlarındaki cildin soyulması, kaşıntı, kızarıklık, veya cilt kuruluğu gibi diğer cilt problemleri ile beraber görülebilir.
Bu makalede, parmak uçlarında görülen soyulmanın en çok görülen 10 nedenine ve doktora ne zaman görünmek gerektiğine bakacağız.
Hızlı Erişim
El Parmak Uçlarında Deri Soyulması Neden Olur?
Parmak uçlarında deri soyulması çevresel faktörler nedeniyle ya da altta yatan başka bir sorun nedeniyle ortaya çıkabilir.
Çevresel nedenler
Cildin soyulmasının çevresel nedenleri, iç problemlerden ziyade dışsaldır. Bu kategori, genellikler çocuklarda hava durumu ve parmak emme ile ilgilidir.
1. Sık sık el yıkama
Elleri sabunla çok sık yıkamak parmak uçlarının soyulmasına ve çatlamasına yol açabilir. Cilt kuruluğu yaygın görülen bir sorundur ve cildin çatlamasına ve soyulmasına neden olabilir. Cilt kuruluğuna en çok sabunla sık sık el yıkama neden olmaktadır.
Zararlı bakterilerin yayılmasını azaltmak için elleri sıklıkla yıkamak önemli olsa da, sabun kullanmak cildin koruyucu yağlarını yok ederbilir. Bu yağlar uzaklaştığında, cilt artık yüzeydeki nemi tutamaz hale gelir ve cilt kuruluğuna veya sabun dermatitine neden olabilir.
Ellerinizi çok fazla yıkadığınız için parmak uçlarınızda soyulma yaşıyorsanız, ellerinizi sadece gerektiğinde yıkayın, sonrasında nemlendirici kullanın ve cildi sert kağıt havlularla kurutmaktan kaçının.
2. İklim
Havanın çok kuru olması cildin kuruyarak çatlamasına ya da soyulmasına neden olabilir. Bu durum, özellikle kuru kış günlerinde dışarıda elleri sıcak tutacak bir eldiven giyilmediğinde olur.
3. Güneş yanığı
Güneş yanığı ultraviyole (UV) ışınlarının cilde zarar vermesi nedeniyle ortaya çıkar. Deri, önce kırmızı, ağrılı ve hassas hale gelir ve sonrasında soyulmaya veya pul pul dökülmeye başlar.
Çoğu güneş yanığı oldukça hafif olur ve bir hafta içinde düzelir, ancak cilt kanseri riskini artırabilir.
Güneş yanığı olması durumunda güneşten uzak durulmalı ve iyileşirken cildi nemli tutmak için aloe vera gibi nemlendirici losyonlar kullanmalıdır.
4. Parmak emme
Parmak emme nispeten çocuklarda daha yaygındır ve parmak uçlarında yaralara ve deride soyulmaya neden olabilir. Çoğu çocuk bu alışkanlıktan kurtulurken, öncelikle çocuklar parmak emmemeleri konusunda uyarılmalı ve kontrol altında tutulmalıdır.
Tırnak yeme alışkanlığına benzer bir şekilde, bazı yetişkinler stresli oldukları zaman veya alışkanlıktan dolayı parmaklarını emebilir veya dişleyebilir.
5. Kimyasal maddeler
Türkiye’de pekçok insan, tarım, inşaat ve imalat işleri gibi, ellerini zararlı kimyasallara maruz bırakabilecek işlerde çalışmaktadır.
Ayrıca, birçok temizlik ürünü, çözücü ve sabunda cildi kurutabilecek veya tahriş edebilecek kimyasallar bulunmaktadır.
Düzenli olarak kimyasal maddeler maruz kalıyorsanız, mutlaka ellerinizi düzenli olarak temizleyip nemlendirmeli ve koruyucu giysiler giymelisiniz.
Altta yatan diğer nedenler
Aşağıda sıralananlar gibi bir dizi tıbbi rahatsızlık, parmak uçlarındaki derinin soyulmasına sebebiyet verebilmektedir.
6. El egzaması
El egzaması veya el dermatiti pek çok kişiyi etkilemektedir ve genetik bir sebepten ya da bir alerjen veya tahriş edici madde ile temastan kaynaklanabilir.
Aşağıda sıralananlar gibi, belirli sektörlerde çalışan insanların bu rahatsızlıktan etkilenme oranları daha yüksektir:
- temizlik
- yemek servisi
- sağlık hizmeti
- kuaförlük
- mekanik
7. Eksfolyatif keratoliz
Eksfolyatif keratoliz, soyulmaya yol açabilen ve yaygın bir cilt rahatsızlığıdır. Yaz aylarında daha çok ortaya çıkar ve çoğunlukla genç yetişkinleri etkiler .
Parmak uçlarında hava dolu kabarcıklar görülür ve ardından patlayarak soyulmuş alanlar ortaya çıkarır. Bu alanlar daha sonra kırmızılaşır, kurur ve çatlayabilir. Bununla beraber genellikle kaşıntılı değildir.
Kesin nedeni bilinmemekle birlikte, eksfolyatif keratoliz, çözücüler, sabun ve deterjan gibi tahriş edici maddelere maruz kaldığında daha da şiddetlenebilir. Hafif ve kimyasal maddeler içermeyen sabunlar kullanmak ve belirli temizlik ürünlerinden kaçınmak faydalı olacaktır.
8. Sedef hastalığı
Sedef hastalığı, cilt yüzeyinde kırmızı, iltihaplı lekelere neden olan bir cilt hastalığıdır. Dirsekler, dizler, saç derisi ve sırtın alt kısmında parmak uçlarına göre daha çok görülür. Ancak vücudun herhangi bir bölgesinde görülebilir.
Sedef hastalığı otoimmün bir cilt hastalığıdır, yani vücudun bağışıklık sistemi yanlışlıkla sağlıklı olan cilt hücrelerine saldırır. Bulaşıcı değildir.
Sedef hastalığında zaman zaman durumun daha da kötüleştiği alevlenmeler olur. Bu alevlenmeler, beslenme, nem, yaralanmalar ve stres gibi birçok dış faktör tarafından tetiklenebilmektedir .
Tedavisi yoktur, bununla beraber semptomları hafifletmek için özel merhemler, kremler veya topikal kortikosteroidler ve fototerapi uygulanabilir.
9. Alerjik kontakt dermatit
Kişinin alerjisi olduğu bir şeye temas ettiğinde ortaya çıkar. Örneğin, nikele alerjiniz varsa, nikele dokunduğunuzda cildiniz çatlayabilir, soyulabilir ya da tahriş olabilir.
Ayrıca zehirli meşe, zehirli sarmaşık ve zehirli sumak gibi bazı doğal zehirler de cildi aynı şekilde etkiler.
10.Kawasaki hastalığı
Genellikle 5 yaşın altındaki çocukları etkileyen kawasaki hastalığı nadir görülen bir hastalıktır. En belirgin görülen semptom, 5 günden fazla süren yüksek ateştir. Kawasaki hastalığı da parmak uçlarında soyulmalara neden olabilir.
Kawasaki hastalığının hastanede tedavi edilmesi gerekir ve ciddi sonuçları olabilir. Bu nedenle hızlıca teşhis edilebilmesi hayati önem taşımaktadır. Vakaların yaklaşık yüzde 5’inde kalp komplikasyonları görülür ve vakaların yüzde 1’i ölümcüldür.
Ne zaman doktora görünmeli?
Parmak uçlarında cilt soyulması gözlemlenen vakaların çoğu hafiftir ve evde nemlendirici kullanarak ve tahriş edici maddelerden uzak durarak kolayca tedavi edilebilir. Bununla birlikte, bazılarının altında teşhis edilmesi gereken bir rahatsızlık yatıyor olabilir ve bir doktor tarafından teşhis edilmesi gerekir.
Aşağıdakil durumlarda bir doktorla konuşmalıdır:
- enfeksiyon belirtileri
- 2 haftadan uzun süren soyulma
- konservatif tedavilerle düzelmeyen soyulma
- zamanla kötüleşen semptomlar görülmesi
Kişinin bilmediği bir alerjisi olabilir, doktor genellikle bu alerjileri bir yama testi yaparak teşhis edebilir.
El Parmak Uçlarında Derinin Soyulmasını Önleme
Parmak uçlarında deri soyulmasını veya çatlamasını engellemek için uygulanabilecek bazı basit ipuçları ve yaşam tarzında yapılabilecek değişiklikler şunlardır:
- elleri sıcak su yerine ılık suyla yıkamak
- temizlik ürünleri kullanırken veya bulaşık yıkarken eldiven giymek
- soğuk havalarda dışarıda elleri sıcak tutacak bir eldiven giymek
- su ile temas ettikten sonra nemlendirici kullanmak
Egzama, sedef hastalığı ve cilt kuruluğu gibi problemler için el kremlerini internetten rahatlıkla satın alabilirsiniz. Alacağınız kremlerin sizin için uygun olup olmadığından emin olmak için bir sağlık uzmanına danış faydalı olabilir.
Güvenilir kaynak:
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/320096